Nędza, brud i śmiech: niewinni Calaferte'a
Requiem niewinnych Louis Calaferte
Przekład Oskar Hedemann
Pierwsza , w znacznej mierze autobiograficzna, powieść Louisa Calaferte’a (duży sukces wydawniczy w 1952 r.) opowiada o jego dzieciństwie, codziennym życiu gangu nieletnich, wywodzących się z najbiedniejszych rodzin i mieszkających w opuszczonych przedmieściach nienazwanej metropolii.
Dzieciństwo w biedzie i nędzy, wszechobecny cynizm, poszukiwanie zaufania i przyjaźni, zawsze ostatecznie zdradzonej… Niemoc dzieci pozostawionych samym sobie, narażonych na brutalność dorosłych: wszystko to zostało ukazane w fabule tej powieści.
Georges-Arthur Goldschmidt, La Quinzane Litteraire
I nie jest to żadna fikcja. Podmiejskie dzielnice, prowizoryczne rudery, pustkowia, krzyki, ciosy, brud, alkohol, seks, przemoc i ignorancja, perwersja, okrutne zabawy młodych ludzi – to wszystko działo się naprawdę. Prawdziwa jest także postać nauczyciela, który próbuje natchnąć swoich uczniów poczuciem godności. „Jestem w pełni świadom – powiedział autor – że strony te są cokolwiek warte tylko pod względem emocji, jakie – o ile udało mi się osiągnąć mój cel – powinny wypływać z tych scen, tych faktów – bez wyjątku autentycznych – które opisałem”.
Debiutancką powieść Calaferte’a uznano za prawdziwe objawienie. Dziś wciąż zachowuje swoją pierwotną siłę stanowiąc jeden z najciekawszych literackich głosów przeciw biedzie i niesprawiedliwości we współczesnym świecie. „Nędzarze często walczą między sobą – zauważył Calaferte – bo na kimś musisz wyładować swoją wściekłość, gniew na to, że musisz żyć na takim świecie”.
Postaci i wydarzenia opisane w powieści mogą przywodzić na myśl filmy Felliniego czy Piera Paola Pasoliniego. Książka uznawana jest za (dziś nieco zapominanego) klasyka XX wieku francuskiej literatury.